معاونت هنری
گزارشی از فعالیت های کمیته های هنری و تبلیغات کنگره شهدای خراسان
مقدمه
در میان ابزاری که انسان برای انتقال مفاهیم و ارزش ها به کار می برد، "هنر" (در رشته های گوناگون) نقش ارزنده و برجستهای دارد. و شاید بتوان ادعا کرد که دیگر ابزار انتقال مفاهیم و ارزشها نیز جز با مدد جستن از زبان هنر در انجام وظیفه خویش موفق نخواهند بود. هنر در اسلام نیز همواره مورد تکریم قرار گرفته و به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب اسلامی "اسلام از اول با هنر شروع شده است" و "پیامبر اسلام (ص) نیز یک هنرمند فوق معمولی بوده است"، همانگونه که "امیرالمومنین علیه السلام یک هنرمند فوق العاده بود." هنر مظهر زیبایی است. و آنگاه که علاوه بر سلامت آن، در خدمت اهداف و آرمان های والا و متعالی قرار گیرد، موهبتی الهی و قدسی به شمار می آید.
از جمله بخش های تاثیر گذار در کنگره بزرگداشت، سرداران شهید و 23 هزار شهید استان های خراسان، "کمیتههای هنر و تبلیغات" به شمار می آیند که از مجموعه آن با عنوان "معاونت هنری" نیز یاد می شود. آنچه از فعالیتهای این کنگره بزرگ جنبه بیرونی پیدا کرده و به روئیت مردم میرسد، مستقیم یا غیر مستقیم با کمیتههای مذکور مربوط می شود.
کمیتههای هنر و تبلیغات این کنگره، با مد نظر قرار دادن این سخن رهبر فرزانه انقلاب اسلامی که "هنر را مغتنم بشمارید و در جهت اسلامی بکار ببرید." تلاش نمودهاند تا جلوههای هنرمندانه ایثار و شهادت و رشادت شهیدان گرانقدر را با زبان هنر به جامعه منتقل نمایند. از طراحی روی جلد کتابها و لوحهای فشرده تا طراحی پروژههای بزرگ تبلیغاتی و هنری و هر آنچه که از فعالیتهای کنگره بزرگداشت شهدای خراسان، به چشم می آید، رد پای هنرمندانی که عزمشان را برای نشان دادن گوشهای از هنرمندیهای بزرگتر ایثار گران و شهیدان جزم کردهاند دیده می شود.
در این گزارش چکیدهای از اهم اقدامات کمیته های هنری و تبلیغاتی کنگره بزرگداشت سرداران شهید و 23 هزار شهید استانهای خراسان تقدیم خوانندگان ارجمند می شود.
برگزاری یادوارههای شهدا توسط اشخاص حقیقی و حقوقی متضمن پشتیبانیها و ارائه نقطه نظرات کارشناسی است. علاوه بر آن، طراحی و اجرای طرحهای تبلیغاتی در این زمینه نیز از عهده همگان خارج است، کمیتههای هنری و تبلیغات کنگره بزرگداشت شهدای خراسان، از طریق طراحی پوستهای یادوارهها که با هدف تامین بخشی از نیاز یادوارههای شهدا در زمینه اطلاع رسانی برای جمع آوری ، بازسازی و ترمیم عکسهای شهدا و کاهش هزیـنههای ستاد یادوارهها و وحدت رویه و هماهنگی ، انجام می گیرد، با برگزار کنندگان این یادوارهها همکاری می نماید. در این زمینه تا کنون بیش از یکصد هزار نسخه پوستر تولید و منتشر شده است .
انجام تبلیغات محیطی از طریق طراحی بنرهای شهادت و دفاع مقدس که با هدف نشر فرهنگ شهید و شهادت و تجلیل از مقام شهدا در مناسبتهای مختلف در سطح شهرها صورت گرفته از دیگر اقدامات در این زمینه است.
طراحی پوسترهای سرداران شهید ، با هدف معرفی چهره و جایگاه سرداران شهید استان به عنوان الگو، به منظور پاسخ گویی به نیاز جامعه و گروههای فعّال فرهنگی در قالب پوسترهای ارزشی دفاع مقدس ، طراحی تابلوهای تصاویر شهدا در مساجد ، با هدف نهادینه کردن و ماندگاری یاد شهدا در مساجد به عنوان یک منبع الهام بخش برای جوانان از جمله دیگر تولیدات هنری کمیتههای هنر و تبلیغات بوده است.
در آیین ادای احترام به شهدا در افتتاحیهها و مراسم رسمی که در بسیاری از برنامهها مانند افتتاحیه مسابقات ورزشی ، جشنوارهها و مراسم رسمی دیگر، صورت می گیرد، نیز رد پایی از هنرمندان کمیتههای یاد شده دیده می شود. طراحی و ساخت آنچه با عنوان بنای یاد بود یا"جایگاه شهدا" در این مراسم، نامیده می شود بر عهده کمیتههای یاد شده می باشد. طراحی و چاپ تصاویر انفرادی و چندتایی سرداران شهید ، با هدف معرفی چهره سرداران شهید به صورت حماسی و پیام دار که به منظور تامین نیاز جایگاهها و ستاد یادواره شهدا و تولید یکی از جذاب ترین هدایا برای خانواده و وابستگان شهدا است از دیگر اقدامات مرتبط با همین حوزه است.
شهدای گرانقدر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، از اصناف و اقشار مختلف جامعه بوده اند، طراحی و تولید مجموعه پوستر ستارههای سایر شهدا ، به منظور معرفی دستههای خاص از شهدا به صورت مجموعههای نمایشگاهی نیز بر عهده کمیتههای مذکور می باشد.
مجموعههای نمایشگاهی ستاره ها ویژه سرداران شهید به عنوان الگو ، تولید مجموعه نمایشگاهی الهام بخش و موثر در جهت معرفی چهره و شخصیت سرداران شهید و معرفی اجمالی سیره سرداران شهید از طریق نقل عبارات برگزیده وصیت نامه با خاطرات آنان و یا از زبان اشخاص نزدیک به آنها و پاسخ به نیاز مردم به ویژه جوانان و درخواست آنان برای پیام ارزشمند و الهام بخش شهدا در قالب متون و عبارات کوتاه هم از جمله فعالیتهای این حوزه است.
طراحی و تولید مجموعه نمایشگاهی از تبار حسین ( ع ) با موضوع تطبیق و تشبیه برخی موضوعات و مصادیق دفاع مقدس با عاشورا و مقایسه سید الشهداء و خانواده آنها با شهدای کربلا، تهیه و چاپ اطلس محل شهادت سرداران شهید ، با موضوع آشنایی راهیان نور با وسعت و عظمت برخی عملیات های مهم و آشنایی محل شهادت بعضی از سرداران شهید، تهیه و تولید مجموعههای نمایشگاهی و کارتی فروغ شهادت ، با موضوع نگاه اجمالی به واژه های شهید و شهادت در قرآن و روایات و سخنان مقام معظم رهبری، طراحی و چاپ مدالهای ورزشی ، لوحهای تقدیر ، لوحهای یاد بود ویژه خانواده شهدا ، تندیسهای سرداران شهید، کارتها ، تمبرهای یاد یود ، طراحی جلد دفترچههای تحصیلی و برچسبهای دفاع مقدس ، به منظور معرفی و تضمین ماندگاری و جهانی کردن یآد سرداران شهید به عنوان یکی از مواریث گرانقدر فرهنگی کشور ، و قرار دادن ارزشهای ایثار و شهادت در یکی ار مختصات فاخر ملّی و تاریخی نیز از جمله فعالیت های هنری صورت گرفته در کنگره بزرگداشت شهدای خراسان می باشد.
تکریم و بزرگداشت شهدا و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، وظیفه ای همگانی است. به همین خاطر دستگاههای مختلف دولتی و غیر دولتی، هیات های مذهبی، و حتی اشخاص حقیقی نیز گاه برای بزرگداشت یک یا چند شهید اقدام به برگزاری یادواره مینمایند. کنگره بزرگداشت شهدای خراسان، پشتیبانی از چنین برنامههای فرهنگی را در اولویت کاری خود قرار داده است و در اکثر یادواره های شهدای بسیج ادارات ، مساجد ، شهرها ، روستاها و پایگاههای مقاومت با طراحی پوستر ، بنر و ترمیم و طراحی تصاویر شهدای مربوطه ، چاپ کارت دعوت و سیاست گذاری در برنامهها مشارکت می نماید. طراحی و تولید سند افتخار با مشارکت ادارات و مراکز و بعضی از مساجد و شهرستانها ، که یکی از سندهای ماندگار و اثرگذار می باشد از همین جمله است.
حفظ و نگهداری آثار برجامانده از شهدای عزیز به خصوص در در قالب فیلم، صدا، تصویر و دستخط، از دغدغه خاطر مسوولان کنگره بزرگداشت شهدای خراسان می باشد. کمیتههای هنری و تبلیغات از طریق بازبینی ، دسته بندی و اسکن هزاران عکس، نوارهای صوتی و فیلمهای باقی مانده از شهدا در این مهم سهیم می باشند.
در طراحی و چاپ سر رسید ستاره ها با همکاری همه کمیته ها که از سال 84 برای چند سال ادامه یافت، طراحی و تولید فیلمهای کوتاه و خاطرات شهدا و برگزاری جلسات هماهنگی با اکثر ادارات و سازمانها برای ترویج و نشر فرهنگ ایثار و شهادت نیز کمیتههای هنری و تبلیغات از اعضای فعال به شمار می روند.
اجرای طرح ارزشمند، 23000 ختم قرآن به یاد 23000 شهید استانهای خراسان با همکاری سازمانها و ادارات به ویژه صدا و سیمای خراسان از جمله اقدامات با برکت کنگره بزرگداشت شهدای خراسان در سالهای اخیر بود که با استقبال فراوان مردمی روبرو شده و به 45000ختم قرآن توسط مردم شهید پرور در ایام ماه مبارک رمضان منجر شد، طراحی و برگزاری مسابقه ویژه شهدا و شهادت در ایام ماه مبارک رمضان 30 شب 30 سئوال که در هر شب به 3 برنده پلاک طلای کنگره شهدا اهدا شد نیز از اقدامات مشابه و مرتبط با طرح مذکور بود.
انقلاب اسلامی، استمرار حرکت انبیای الهی و اولیاء دین مبین اسلام است که بزرگترین سرمشق خود را از قیام جاودانه عاشورا گرفته است. طراحی بنر ویژه هیئتهای مذهبی که مزیّن به تصاویر شهدای مربوط به همان هیئت می باشد. ( به جای علامتهای سنگین و بی ارتباط با قیام عاشورا) که در ایام محرم و صفر و سایر مناسبتها مورد استفاده قرار می گیرد ، به منظور تلفیق فرهنگ دفاع و شهادت با فرهنگ عاشورا از جمله اقدامات ارزشمندی است که با وجود آن که مدت زیادی از طرح آن نمی گذرد، با استقبال مناسب مردم و هیات های عزاداری روبرو شده است.
از جمله اقدامات ارزشمند و ماندگاری که برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت صورت گرفت، تاسیس مجتمع بزرگ فرهنگی "آیه ها" در مشهد مقدس می باشد، که به عنوان موزهای دائمی، گوشههایی از رشادت شهدا، رزمندگان و ایثارگران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس را با استفاده از زبان هنر به نسلهای آینده منتقل میکند. سهم هنر و کمیتههای هنری و تبلیغات کنگره بزرگداشت شهدای خراسان، در این مجموعه نمایشگاهی بسیار برجسته است. (برای اطلاع بیشتر در باره مجتمع فرهنگی آیهها بخش معرفی این مجتمع را مطالعه فرمایید)
آنچه گذشت، چکیده ای کوتاه از فعالیت های کمیته های هنری و تبلیغات کنگره بزرگداشت سرداران شهید و 23 هزار شهید استان های خراسان می باشد. اقداماتی که با توفیقات الهی همچنان ادامه دارد و به عنوان گویا ترین و تاثیرگزارترین زبان انتقال فرهنگ و ایثار و شهادت موردتوجه قرار خواهد داشت.